Savan Bitki Örtüsü Hangi İklim Bölgesinde Yer Alır

Savan Bitki Örtüsü ve İklim Bölgeleri

Giriş

Savan bitki örtüsü, dünya üzerindeki belirli iklim bölgelerinde görülen ve karakteristik özelliklere sahip bir bitki örtüsüdür. Bu içerikte savan bitki örtüsünün hangi iklim bölgelerinde yer aldığı, özellikleri ve dünya üzerindeki yayılımı ele alınacaktır.

Savan Bitki Örtüsünün Tanımı ve Özellikleri

• Savan: Geniş çayırlar ve yer yer ağaç ve çalıların bulunduğu açık alanlardan oluşur. Genellikle yüksek otlar ve seyrek ağaçlarla karakterizedir.
• Bitki Örtüsü: Savan bitki örtüsü, kurak ve yağışlı mevsimlerin belirgin olduğu tropikal iklim bölgelerinde bulunur.

 

Savan Bitki Örtüsünün İklim Bölgeleri

• Tropikal İklim: Savan bitki örtüsü, tropikal iklim bölgelerinde yer alır. Bu bölgelerde iki ana mevsim vardır: yağışlı ve kurak mevsim.
  • Yağış: Yağışlı mevsimde bol miktarda yağış alırken, kurak mevsimde yağış miktarı oldukça düşüktür.
  • Sıcaklık: Tropikal iklimde yıl boyunca sıcaklık yüksektir, ancak yağış miktarındaki değişiklikler bitki örtüsünün çeşitliliğini etkiler.

Örnek aylık veriler:

Bu verilerle bir grafik oluşturalım.

Yukarıdaki grafik, tropikal iklimde yıl içindeki sıcaklık ve yağış dağılımını göstermektedir. Grafik şu özelliklere sahiptir:

• Sıcaklık (kırmızı çizgi): Sıcaklık yıl boyunca oldukça sabit olup, genellikle 26°C ile 28°C arasında değişmektedir.
• Yağış (mavi çubuklar): Yağış miktarı yıl boyunca değişiklik göstermektedir. İlkbahar ve yaz aylarında (Mayıs-Ağustos) yağış miktarının arttığı, sonbahar ve kış aylarında (Ekim-Şubat) ise daha az yağış alındığı gözlemlenmektedir.

Bu grafik tropikal iklimin tipik özelliklerini yansıtmaktadır: Yüksek ve sabit sıcaklıklar ile mevsimsel olarak değişen yağış miktarları. ​

Savan Bitki Örtüsünün Dünya Üzerindeki Yayılımı

• Afrika: Savanların en geniş alanları Afrika kıtasında bulunur. Özellikle Serengeti ve Masai Mara gibi ünlü savan alanları mevcuttur.
  • Serengeti ve Masai Mara: Bu bölgeler, geniş çayırlık alanlar ve büyük memelilere ev sahipliği yapar.
• Güney Amerika: Brezilya’daki Cerrado, savan bitki örtüsüne sahip önemli bir bölgedir.
  • Cerrado: Biyolojik çeşitlilik açısından zengin bir bölge olup birçok endemik bitki ve hayvan türünü barındırır.
• Asya: Hindistan’daki bazı bölgeler de savan bitki örtüsüne sahiptir.
  • Deccan Platosu: Hindistan’daki bu bölge, savan bitki örtüsüne örnektir.
• Avustralya: Avustralya’nın kuzey bölgelerinde savan bitki örtüsü yaygındır.
  • Kuzey Avustralya: Burada savan bitki örtüsü, eukaliptus ağaçları ile karakterizedir.

Diğer İlgili İklim Bölgeleri ve Karşılaştırma

• Muson İklimi: Muson iklimi, yıl boyunca değişken yağış alan ve belirgin bir kurak mevsimi olmayan bir iklimdir. Savan bitki örtüsü genellikle muson iklimi bölgelerinde bulunmaz.
• Çöl İklimi: Çöl iklimi, çok az yağış alan ve bitki örtüsünün neredeyse hiç olmadığı bir iklimdir. Savan bitki örtüsü çöl ikliminde görülmez.
• Tundra İklimi: Tundra iklimi, soğuk ve kuru koşullara sahip olup, bitki örtüsü olarak likenler ve yosunlarla sınırlıdır. Savan bitki örtüsü tundra ikliminde bulunmaz.

İklim Türleri ve Bitki Örtüsü Tablosu

İklim Türü	Sıcaklık Özellikleri	Yağış Özellikleri	Bitki Örtüsü
Muson	Yüksek sıcaklık, genellikle 20-30°C	Yıl boyunca yüksek yağış, özellikle yaz aylarında yoğun	Tropikal ormanlar, geniş yapraklı ağaçlar, sık çalılıklar, pirinç tarlaları
Çöl	Gündüz çok sıcak, gece soğuk, genellikle 30°C ve üzeri gündüz; gece 0°C ve altı olabilir	Çok düşük yağış, yılda genellikle 250 mm’nin altında	Kaktüsler, sukulentler, seyrek otlar, dikenli çalılıklar
Tundra	Çok düşük sıcaklık, genellikle -40°C ile 10°C arasında	Düşük yağış, genellikle yılda 150-250 mm	Yosunlar, likenler, cüce çalılar, kısa otlar, permafrost nedeniyle derin köklü bitkiler yok

Sonuç

Savan bitki örtüsü, tropikal iklim bölgelerinde yaygındır ve bu bölgelerdeki yağış ve sıcaklık değişimleriyle şekillenir. Afrika, Güney Amerika, Asya ve Avustralya’da geniş alanlar kaplayan savanlar, bu bölgelerin ekosistemleri ve biyolojik çeşitliliği için hayati öneme sahiptir. Tropikal iklimin belirgin özellikleri olan yağışlı ve kurak mevsimler, savan bitki örtüsünün oluşumunda ve devamlılığında kritik rol oynar.

Türkiyede savan bitki örtüsü var mı?

Türkiye’de, tipik anlamda bir savan bitki örtüsü bulunmamaktadır. Savanlar, genellikle tropikal ve subtropikal bölgelerde, belirgin bir kurak ve yağışlı mevsimi olan geniş otlak alanlarıdır. Türkiye’nin iklimi ve coğrafyası, bu tür bir bitki örtüsünün oluşumu için uygun değildir.

Ancak, Türkiye’de farklı bitki örtüsü tipleri bulunmaktadır. Türkiye, Akdeniz, Karadeniz, karasal ve geçiş iklimleri gibi çeşitli iklim bölgelerine sahiptir ve bu durum bitki örtüsünü de çeşitlendirmektedir. Türkiye’de yaygın olarak görülen bitki örtüleri arasında ormanlar, makiler, bozkırlar (step) ve dağ çayırları bulunmaktadır.

Özellikle İç Anadolu Bölgesi’nde ve Doğu Anadolu’nun bazı kısımlarında görülen bozkır bitki örtüsü, geniş otlaklarıyla savana benzese de, iklim koşulları ve bitki türleri bakımından farklıdır. Bozkırlar, daha soğuk ve kurak iklim koşullarına uyum sağlamış bitki türlerini barındırır.